Wiele osób zakłada, że wypadki zdarzają się rzadko, a sytuacja, w której trzeba udzielić pierwszej pomocy, nigdy ich nie dotknie. Z tego powodu często nie przykładamy odpowiedniej wagi do nauki podstawowych zasad ratowania życia. Jednak rzeczywistość potrafi nas zaskoczyć – nagłe sytuacje mogą wydarzyć się w najmniej oczekiwanym momencie, a wtedy każda sekunda jest na wagę złota. Bycie przygotowanym i znajomość podstaw pierwszej pomocy mogą nie tylko zwiększyć szanse na przeżycie osoby poszkodowanej, ale także pozwolić działać z większą pewnością siebie w kryzysowej chwili. W takim razie, co warto wiedzieć o udzielaniu pierwszej pomocy?
Co to jest pierwsza pomoc?
Pierwsza pomoc to podstawowe czynności, które mają na celu wsparcie osoby poszkodowanej w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. Ich celem jest podtrzymanie funkcji życiowych, zmniejszenie skutków zdarzenia lub przygotowanie poszkodowanego do dalszej pomocy medycznej. Może być konieczna w przypadku urazów, wypadków czy nagłego pogorszenia stanu zdrowia, na przykład podczas zawału serca czy udaru. Pierwsza pomoc jest kluczowym elementem ratowania życia i nie wymaga zaawansowanego sprzętu – liczą się wiedza, szybka reakcja i opanowanie.
Pierwsza pomoc charakteryzuje się tym, że jest natychmiastowa i udziela się ją jeszcze przed przyjazdem ratowników medycznych. Mimo że najczęściej nie zajmują się nią profesjonaliści, ma ogromne znaczenie, ponieważ w poważnych sytuacjach może nawet uratować życie albo przynajmniej dołożyć cegiełkę do późniejszego szybszego powrotu do zdrowia.
Dlaczego pierwsza pomoc jest tak ważna?
Przede wszystkim pierwsza pomoc często ratuje życie. Dlatego też znajomość podstawowych zasad jej udzielania jest bardzo istotna. Wpływa to nie tylko na skuteczność przeprowadzanych działań, ale też na pewność siebie osoby, która właśnie udziela wsparcia. Jest ona bardziej opanowana, skłonna podejmować natychmiastowe akcje i jest w stanie zapanować nad sobą w tak trudnych okolicznościach. A spokój i adekwatna ocena tego, co się dzieje, momentalnie przynosi ulgę poszkodowanemu, a także uspokaja innych świadków zdarzenia, którzy mogliby zacząć panikować. Dlaczego ludzie nie udzielają pierwszej pomocy? Ponieważ nie posiadają odpowiedniej wiedzy i boją się zareagować. Dlatego warto wiedzieć, jak zareagować w kryzysowej sytuacji.
Ponadto, znajomość zasad pierwszej pomocy pozwala nie tylko podtrzymać funkcje życiowe osoby poszkodowanej, ale także ustabilizować jej stan i zapobiec nieoczekiwanemu pogorszeniu sytuacji. Co ważne, jest to również wymagane z punktu widzenia polskiego prawa. Według kodeksu karnego za nieudzielenie pierwszej pomocy można otrzymać karę pozbawienia wolności nawet do lat 3.
Kto i kiedy udziela pierwszej pomocy?
W przypadku, gdy życie poszkodowanego jest na szali, nie możemy go pozostawić samemu sobie. Jeśli więc widzisz kogoś, kto właśnie zasłabł, upadł lub doznał urazu, zareaguj. Nie wpadaj w panikę i zadzwoń po służby ratunkowe. Następnie wykonuj czynności, zgodne z zasadami pierwszej pomocy.
Jakie są zasady udzielania pierwszej pomocy?
Pierwsza pomoc powinna być udzielana według ogólnie przyjętych norm. Istnieje podstawowy schemat, z którym za każdym razem powinniśmy działać.
Zakłada ona, co najważniejsze, bezpieczeństwo. Zarówno poszkodowanego, ratownika jak i obserwatorów. Dopiero gdy wiemy, że miejsce, w którym się znajdujemy, nie stwarza więcej zagrożeń, możemy przystąpić do czynności. O czym warto wiedzieć?
Sprawdź otoczenie
Po pierwsze, rozejrzyj się wokół siebie. Pierwsza pomoc jest ważna i należy do niej przystąpić. Jednak liczy się bezpieczeństwo nie tylko poszkodowanego, ale też Ciebie samego. Upewnij się, czy w najbliższej okolicy nie ma więcej zagrożeń, takich jak odsłonięte przewody elektryczne, płomienie i czym sam grunt jest do tego odpowiednim miejscem.
Oceń sytuację
Dopiero kolejnym krokiem jest zweryfikowane stanu danej osoby. Najpierw sprawdź, czy osoba w ogóle jest przytomna. W tym celu delikatnie potrząśnij nią i wydawaj krótkie oraz proste polecenia, aby dowiedzieć się, czy jest kontakt między wami. Jeżeli okaże się, że poszkodowany jest przytomny, zapytaj, co się stało. Później dopytaj, czy bierze jakieś leki, ma na coś uczulenie oraz, czy ma choroby przewlekłe. Zapamiętaj, a najlepiej zapisz te informacje. Mogą przydać się w razie, gdyby poszkodowany nagle stracił przytomność. Dla ratowników jest to bardzo ważne.
Jeśli stan osoby poszkodowanej wydaje się być niestabilny, zadzwoń pod numer alarmowy i opisz operatorowi całą sytuację. W razie czego zawsze poratuje Cię radą lub wskazówką odnośnie tego, jak postępować.
Sprawdź oddech poszkodowanego
Jeżeli osoba jest nieprzytomna, sprawdź, czy oddycha. Połóż jedną rękę na jej czole, a drugą na żuchwie. Potem odchyl głowę do tyłu, ponieważ spowoduje to, że język się nie uniesie, a oddychanie stanie się łatwiejsze. Jest to bardzo ważne, ponieważ kiedy jest się nieprzytomnym, wszystkie mięśnie stają się wiotkie, a język może opaść na tylną ścianę gardła, co blokuje swobodny przepływ powietrza.
W kolejnym kroku pochyl się nad twarzą tej osoby i oceń, czy słyszysz i czujesz wydychanie powietrza oraz czy widzisz, że klatka piersiowa się unosi. Jeżeli cokolwiek z tego Cię niepokoi i masz jakiekolwiek wątpliwości co do tego, czy ilość oddechów na minutę jest prawidłowa, przyjmij, że osoba nie oddycha.
Wezwij pomoc medyczną
W momencie, kiedy okazuje się, że poszkodowany jest nieprzytomny, zawołaj o pomoc. W trakcie, gdy Ty będziesz udzielać pierwszej pomocy, druga osoba powinna zadzwonić po karetkę. Może być również tak, że ofiara będzie przytomna, ale dostanie ataku padaczki, wówczas również należy zareagować w odpowiedni sposób.
Postępuj zgodnie ze stanem poszkodowanego
Dalsze działania powinny być zgodne z faktycznym stanem osoby poszkodowanej. Czynności powinny być dopasowane do tego, jak się ona czuje i co się z nią dzieje. Tutaj każdy z przypadków może się różnić.
Co zrobić, gdy ktoś jest nieprzytomny, ale oddycha?
Jeżeli osoba poszkodowana jest nieprzytomna, ale oddycha poprawnie, w pierwszej kolejności ułóż ją w pozycji bezpiecznej. Najlepiej jest też odchylić jej głowę do tyłu tak, aby udrożnić drogi oddechowe. Ważne jest, by przez cały czas trzymać ją. Dzięki temu nie dojdzie do ponownego zablokowania się oddychania.
Mniej więcej co minutę należy weryfikować, czy stan się nie zmienia.
Co, gdy poszkodowany nie oddycha?
Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i nie oddycha, jak najszybciej rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Rozpocznij od wykonania 30 ucisków klatki piersiowej w tempie 100-120 na minutę i wykonaj 2 oddechy ratunkowe. Jeżeli obawiasz się o swoje własne bezpieczeństwo, możesz zrezygnować z wdechów. Zamiast tego, przez cały czas zajmuj się uciskami.
Rób do momentu przyjazdu ratowników medycznych lub, gdy zauważysz, że osoba zaczyna kaszleć albo oddychać samodzielnie. Nie obawiaj się złamanych żeber lub mostka. Chociaż wygląda to groźnie, nie pogorszy to stanu poszkodowanego. Znacznie ważniejsze jest to, by ponownie mógł samodzielnie oddychać.
Natomiast w przypadku dziecka, procedura pierwszej pomocy różni się nieco od tej stosowanej u dorosłych. Najpierw należy rozpocząć od 5 oddechów ratunkowych, co ma na celu wprowadzenie powietrza do płuc i przywrócenie podstawowej wentylacji. Następnie wykonaj 30 ucisków klatki piersiowej, a po nich 2 oddechy ratunkowe. Kontynuuj tę sekwencję w cyklach, aż do przyjazdu profesjonalnej pomocy medycznej lub odzyskania oddechu przez dziecko. Pamiętaj, aby uciski klatki piersiowej były wykonywane na środku mostka, a ich głębokość dostosowana do wielkości dziecka (około 1/3 głębokości klatki piersiowej). Pamiętaj, że oferujemy kurs Pierwszej Pomocy, który nauczy Cię, jak reagować w konkretnych sytuacjach.
Miej przy sobie podręczną apteczkę
Chociaż w Polsce nie ma oficjalnego nakazu posiadania apteczki medycznej, na wszelki wypadek warto ją mieć. Dobrze jest wyposażyć ją w najpotrzebniejsze akcesoria, takie jak przynajmniej opatrunki.
Zadzwoń po ratowników
Pamiętaj, że zawsze, gdy stan poszkodowanego wydaje się niestabilny, zadzwoń po służby ratunkowe. Wszystkie służby ze sobą współpracują i w razie konieczności, powiadomią się na temat zaistniałej sytuacji. Numery, które warto znać to:
- 999 – pogotowie ratunkowe,
- 998 – straż pożarna,
- 997 – policja,
- 112 – jednolity numer, który obowiązuje w całej Unii Europejskiej.
Połączenia z tymi liniami są całkowicie bezpłatne
