Dyspozytor medyczny to bardzo ważne stanowisko. Osoba ta odpowiedzialna jest za rejestrowanie i reagowanie na zgłoszenia alarmowe. Jak wygląda dzień pracy dyspozytora medycznego, jakie są kroki przyjęcia zgłoszenia, czy dyspozytor widzi Twoją lokalizację, ilu ich jest w Warszawie, na Mazowszu – na te i inne pytania odpowiada Pan Mateusz Żuber – Kierownik Oddziału Dyspozytorni Medycznej w Warszawie, Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego.
TwójRatownik.pl: – Panie Mateuszu, proszę powiedzieć jak wygląda dzień pracy dyspozytora medycznego, od czego zaczyna pracę?
Mateusz Żuber: – Dyspozytorzy medyczni rozpoczynają dyżur punktualnie o godzinie 7 lub 19, dyżury pełnią w systemie równoważnym. Ich praca rozpoczyna się od zalogowania do systemu SWD PRM (System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego) i zalogowania do kolejki alarmowej. Po uzyskaniu „zielonego” statusu, dyspozytor medyczny jest gotowy do odebrania pierwszego telefonu z linii alarmowej 999 lub obsługi zdarzeń przekierowanych przez operatorów numeru alarmowego 112.
Po zalogowaniu, dyspozytorzy medyczni mają obowiązek zapoznać się z raportami z poprzednich dyżurów, przekazywanych wzajemnie w sposób elektroniczny. Są tam kluczowe informacje odnośnie dyżurów referencyjnych, awarii sprzętu w szpitalach (np. tomografu komputerowego) lub innych zdarzeń, mających wpływ na ciągłość udzielania świadczeń przez podmioty lecznicze.
Na bieżąco monitorują również sytuację Zespołów Ratownictwa Medycznego, które podlegają ich dyspozycji.
TwójRatownik.pl: – Wspomniał Pan o telefonie z linii alarmowej 999 – co się dzieje jak człowiek zadzwoni pod ten numer?
Mateusz Żuber: – Dyspozytor w pierwszej kolejności przedstawia się podając swój nr dyspozytora i ustala adres zdarzenia, jest to podstawowy i kluczowy element rozmowy, gdyż nawet jeśli dojdzie do przerwania jej z różnych powodów (np. rozładowany telefon) posiadamy informacje o adresie, który należy zweryfikować.
TwójRatownik.pl: – Jak wyglądają kolejne etapy zgłoszenia? I oczywiście – co robi taki dyspozytor medyczny z takim zgłoszeniem?
Mateusz Żuber: – Jeśli rozmowa jest kontynuowana, dyspozytor medyczny w spokojny i zdecydowany sposób przeprowadza wywiad medyczny według określonych przez Ministerstwo Zdrowia procedur przyjmowania zgłoszeń w celu uzyskania informacji o powodzie wezwania, stanie pacjenta, liczbie osób poszkodowanych oraz dane identyfikujące zgłaszającego (imię i numer telefonu).
TwójRatownik.pl: – Czy dyspozytor medyczny udzieli mi wskazówek dotyczących udzielania pierwszej pomocy? Czy posiada odpowiednią wiedzę do udzielenia pierwszej pomocy?
Mateusz Żuber: – Oczywiście tak. Dyspozytor medyczny w razie konieczności utrzymuje stały kontakt z osobą wzywającą będącą na miejscu zdarzenia i przekazuje jej w sposób zrozumiały instrukcje dotyczące sposobu udzielania pierwszej pomocy osobie, do której przyjęto zgłoszenie.
Dyspozytor medyczny ma obowiązek prowadzić udzielanie pierwszej pomocy do momentu przybycia ZRM (Zespół Ratownictwa Medycznego).
Proszę pamiętać, iż dyspozytorem medycznym jest ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu, którzy to z racji wykonywanych zawodów są specjalistami w dziedzinie udzielania pierwszej pomocy.
Należy nadmienić, że MUW (Mazowiecki Urząd Wojewódzki) przykłada dużą wagę do zwiększania i aktualizowania wiedzy przez dyspozytorów medycznych, dlatego w dyspozytorniach medycznych na terenie naszego województwa prowadzone są szkolenia w tym z udzielania pomocy.
TwójRatownik.pl: – Panie Mateuszu, dzwonię z Warszawy pod 999, czy mogę dodzwonić się do innego województwa?
Mateusz Żuber: – Może się tak zdarzyć.
TwójRatownik.pl: – Dlaczego?
Mateusz Żuber: – Wynika to z budowy systemu SWD. Nie wchodząc w szczegóły, struktura wygląda w taki sposób, iż jeśli wszyscy dyspozytorzy są zajęci przyjmowaniem zgłoszeń, zgłoszenie jest kierowane na kolejkę ogólnopolską, gdzie odbiera telefon wolny dyspozytor medyczny przyjmujący z innych dyspozytorni medycznych. Istotą sprawy jest szybki kontakt z dyspozytorem medycznym, niezależnie od miejsca zdarzenia.
TwójRatownik.pl: – Wspomnieliśmy już jak wyglądają kolejne etapy zgłoszenia, ale jak powinno prawidłowo wyglądać zgłoszenia, czyli co po kolei trzeba powiedzieć?
Mateusz Żuber: – Wystarczy słuchać poleceń dyspozytora i odpowiadać na zadane pytania, osoba wzywająca nie musi znać ani stosować żadnych algorytmów.
TwójRatownik.pl: – Powiedział Pan, że dyspozytor w pierwszej kolejności przedstawia się podając swój nr dyspozytora i ustala adres zdarzenia. Czyli jak dzwonię na numer alarmowy, to dyspozytor widzi moją lokalizację i moje dane? Jeżeli tak, to dlaczego w pierwszej kolejności muszę mówić gdzie jestem?
Mateusz Żuber: – W pierwszej kolejności należy podać adres zdarzenia gdzie potrzebna jest pomoc medyczna. Lokalizacja wzywającego jest pomocna, ale nie zawsze istotna, bo są sytuacje, kiedy ktoś wzywa pomoc, ale nie jest na miejscu wypadku.
TwójRatownik.pl: – A co w sytuacji jeżeli nie wiem gdzie jestem? Jak mogę określić swoje miejsce?
Mateusz Żuber: – W aglomeracji miejskiej, np. m.st. Warszawie, należy podać nazwę ulicy i nr najbliższego budynku, które są widoczne, pomocne są nazwy i nr przystanków ZTM. Na terenach wiejskich, jeśli nie znamy nazwy miejscowości i nr budynku, warto sugerować się drogami, kierunkami, nazwami pobliskich miejscowości, lub miejscami widocznymi z mapy satelitarnej np. dużej infrastruktury.
W przypadku terenów leśnych czy dużych obszarów odkrytych, należy mieć samoświadomość skąd i w jakim kierunku podążaliśmy w taki sposób, żeby dyspozytor medyczny był w stanie określić kierunek i możliwy obszar do odnalezienia chorego.
Proszę pamiętać również, iż dysponujemy Zespołami Ratownictwa Medycznego kołowymi jak również Lotniczym Pogotowiem Ratunkowym, które ma możliwość zauważyć osobę potrzebującą pomocy od strony powietrznej. Ponadto w szczególnie trudnych przypadkach może zostać uruchomiony ASAR (Aeronautical Search and Rescue), jednostka służąca poszukiwaniu i ratowaniu ludzi na terenie naszego kraju, która posiada specjalistyczne urządzenia służące do wykrywania ludzi.
TwójRatownik.pl: – Proszę powiedzieć, ilu dyspozytorów pracuje w Warszawie oraz ile mamy dyspozytorni na Mazowszu i gdzie się one znajdują?
Mateusz Żuber: – Dyspozytorów medycznych w trakcie zmiany dyżurowej w Warszawie jest 15, jeden dyspozytor pełni rolę głównego dyspozytora, 4 dyspozytorów wysyłających i 10 dyspozytorów przyjmujących. Na Mazowszu mamy 3 dyspozytornie medyczne (Radom, Siedlce, Warszawa) z łączną liczbą 31 dyspozytorów medycznych. W każdej dyspozytorni jest również psycholog.
TwójRatownik.pl: – Czy dyspozytor może odmówić wysłania karetki? W jakiej sytuacji?
Mateusz Żuber: – Tak, może odmówić.
Na podstawie przeprowadzonego wywiadu medycznego dyspozytor przyjmujący może podjąć decyzję o odmowie przyjęcia zgłoszenia – w przypadku, gdy stwierdza brak stanu nagłego zagrożenia zdrowotnego.
TwójRatownik.pl: – Co się dzieje w przypadku odmowy zgłoszenia?
Mateusz Żuber: – W przypadku odmowy informuje osobę wzywającą o odmowie przyjęcia zgłoszenia i zadysponowania zespołu ratownictwa medycznego. Oczywiście podaje przyczynę odmowy przyjęcia zgłoszenia i informuje osobę wzywającą o dalszych zaleceniach.
Ponadto udziela instruktażu, iż w przypadku gwałtownego pogorszenia stanu zdrowia osoby, której wezwanie dotyczy, lub wystąpienia u niej nowych niepokojących objawów należy ponownie skontaktować się z dyspozytorem medycznym.
TwójRatownik.pl: – Wiem, że to nie najlepsze pytanie, ale jakie najgorsze wezwanie Pan odebrał?
Mateusz Żuber: – Najtrudniejszymi zgłoszeniami, z którymi spotyka się dyspozytor medyczny są takie, kiedy rozmówca nie chce słuchać i odpowiadać na pytania. Podyktowane jest to np. olbrzymim stresem, z którym się spotkał.
W swojej karierze prowadziłem kilkuminutową rozmowę z kilkunastoletnim dzieckiem, które zastało zwłoki swojego ojca po powieszeniu we własnym domu. Doprowadzenie do ustalenia adresu, pomiędzy krzykiem dziecka, było niezwykle trudne.
TwójRatownik.pl: – Okropna historia.
Mateusz Żuber: – Dyspozytorzy medyczni są objęci w swojej codziennej pracy opieką psychologiczną, z której chętnie korzystają.
TwójRatownik.pl: – Na zakończenie proszę mi powiedzieć czy dyspozytor medyczny może również powiadomić inne służby jeżeli np. jest wypadek a ja zadzwonię pod 999?
Mateusz Żuber: – Tak, dyspozytor medyczny ma możliwość powiadomienia Policji, Straży Pożarnej jak i służb pomocniczych np. straż miejską, gmina, GOPR, WOPR i inne.
TwójRatownik.pl: – Dziękuję bardzo za rozmowę.
