Bez dwóch zdań do jednych z najpopularniejszych urazów należy złamanie ręki. Jest to powszechna kontuzja i najprawdopodobniej każdy z nas zna kogoś, kogo ona dotknęła. Tylko na czym dokładnie polega złamanie ręki?
Budowa ręki – co wchodzi w jej skład?
Zanim jeszcze przejdziemy do złamania ręki, warto w pierwszej kolejności zagłębić się w to, z czego się ona składa – a jej budowa wcale nie jest taka prosta, jakby się mogło wydawać. W końcu układ kostny człowieka to bardzo skomplikowany i złożony mechanizm z wieloma elementami. Warto mieć również świadomość tego, jak udzielać pierwszej pomocy przy złamaniu.
Kończyny górne, czyli właśnie ręce są w ruchu praktycznie przez cały dzień. Są odpowiedzialne za wykonywanie częstych i precyzyjnych ruchów. Ich podstawę stanowi obręcz, która składa się z obojczyka oraz łopatki.
Dalej na rękę składa się również tak zwana część wolna. Tutaj występują 3 elementy, czyli:
- odcinek bliższy – kość ramienna,
- odcinek środkowy – kość przedramienia,
- odcinek dalszy – dłoń.
Z czego odcinek bliższy jest największą częścią kończyny. Warto wyróżnić w nim trzon i dwa końce, z których każdy tworzy główki dla stawu łokciowego i ramiennego.
Jest też odcinek środkowy, zbudowany z dwóch kości przedramienia, czyli kości promieniowej i łokciowej.
Ręka jest pełna małych kostek. Łącznie jest ich około 27. Są one połączone stawami i razem tworzą trzy części dłoni, które powszechnie nazywa się kośćmi nadgarstka, śródręczem i palcami.
Czym jest złamanie ręki?
Złamanie ręki może mieć różne formy. Uszkodzić można każdą jej część. Mimo to zazwyczaj złamanie ręki dzieli się na dwie kategorie: zamknięte i otwarte złamanie ręki. Pierwsze z nich opisuje stan, w którym kość nie przerywa powłok skórnych, a z zewnątrz widać jedynie obrzęk i zaczerwienienie w miejscu złamania.
Z kolei złamanie ręki otwarte to sytuacja, gdy dochodzi do przerwania ciągłości powłok skórnych, a kość może wysunąć się nawet na zewnątrz. Wówczas konieczne jest już leczenie operacyjne.
Jakie są objawy złamania ręki?
Tylko po czym tak w zasadzie rozpoznać, że doszło do kontuzji? Najczęstszymi objawami złamania ręki jest tutaj ograniczenie ruchomości, zniekształcenie lub deformacja kończyny, obrzęk, tkliwość, zasinienie i oczywiście towarzyszący temu wszystkiemu silny ból.
Rodzaje złamań ręki
Ręka składa się z wielu części i każdą z nich można uszkodzić. Złamanie ręki możemy sklasyfikować jako otwarte lub zamknięte. Jednak poza tym, zwraca się też uwagę na to, jak przebiega linia pęknięcia kości. Może być ono poprzeczne, podłużne, skośne, spiralne lub złożone.
Ponadto każde złamanie ręki może wiązać się z przemieszczeniem. Oznacza to sytuację, w której odłamki kostne zmieniły swoją pozycję na nienaturalną.
Dodatkowo istnieje też coś takiego, jak zmęczeniowe złamanie ręki. Jest ono o tyle ciekawe, że nie dochodzi do niego na skutek konkretnej sytuacji, a nadmiernej eksploatacji, która trwała przez dłuższy czas. W związku z tym najbardziej narażone na to są osoby, które są najbardziej aktywne. Jest to też dla nich sygnał, że ćwiczenia są wykonywane nieprawidłowo.
W przypadku niespodziewanych zdarzeń w szkole dobrze jest pamiętać o tym, że nauczyciel ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy, jednak pedagog nie zawsze będzie na miejscu.
Złamanie kości ramiennej
Do złamania kości ramiennej zazwyczaj dochodzi w dwóch najbardziej charakterystycznych miejscach, a więc w bliższej kości i trzonie kości. Uraz ten powstaje poprzez silne uderzenie – na przykład upadek czy wypadek samochodowy.
Aby wrócić do pełnej sprawności, trzeba wykazać się cierpliwością. Kość ramienna najpierw musi się zrosnąć, a potem konieczna jest rehabilitacja po złamaniu ręki.
Złamanie kości przedramienia
Złamanie kości przedramienia może oznaczać zarówno złamanie jednej kości przedramienia, jak i złamania kości promieniowej oraz łokciowej. W tym przypadku dość często wiąże się to z wystawaniem struktur kostnych poza obręb tkanek. Więc skutkuje ono złamaniem otwartym. Z tego też powodu, może się pojawić sporo powikłań, jak chociażby infekcja lub zator tłuszczowy.
Jest to też wariant trudny do leczenia. Nastawienie miejsca złamania jest dość trudne i wymagające. W związku z tym istnieje ryzyko uszkodzenia nerwów, pobliskich mięśni oraz naczyń. Podobnie jak przy kości ramiennej, do złamania kości przedramienia również dochodzi przez silne uderzenie.
Złamanie nadgarstka
Narażone są na nie zarówno dzieci, jak i osoby starsze. Mimo to u dorosłych źródło problemu jest nieco inne. Dochodzi tutaj kwestia osteoporozy, która w efekcie bardzo mocno osłabia ten staw i sprawia, że jest mocno narażony na kontuzję. W przypadku najmłodszych, dobrze jest mieć świadomość tego, jak udzielić pierwszej pomocy dziecku.
Złamanie ręki w nadgarstku oznacza uraz wielu drobniejszych kości nadgarstka z bliższego lub dalszego szeregu. Może też przy nim dojść do złamania ręki w nasadzie dalszej części promieniowej. Taki uraz określa się złamaniem typu Collesa.
Co więcej, w tym przypadku przy całkowitym przerwaniu ciągłości kości nadgarstka, bardzo łatwo jest o przemieszczenie. Najczęściej dochodzi do tego podczas uprawiania sportu.
Złamanie kości śródręcza
Złamania kości śródręcza są o tyle ciekawym przypadkiem, że mogą obejmować każdy z jej elementów. A więc do takiej kontuzji może dojść zarówno w podstawie, trzonie, jak i głowie kości śródręcza.
Mimo że raczej złamanie kości śródręcza nie jest naszym pierwszym skojarzeniem, gdy myślimy o złamaniu ręki, to w praktyce jest to najpopularniejszy tego typu uraz. Stanowi on aż około 40% wszystkich doznawanych kontuzji.
Złamanie palców u dłoni
Złamania palców ręki nie występują tak często, jak poprzednie przypadki. Dochodzi do nich głównie na skutek przytrzaśnięcia palców lub w trakcie amortyzacji podczas upadania.
Złamanie ręki w obojczyku
Do złamania obojczyka dochodzi przede wszystkim w okolicy trzonu kości i części środkowej, a znacznie rzadziej w miejscu połączenia obojczyka z łopatką lub klatką piersiową.
Powstaje ono na skutek silnego uderzenia, jak na przykład podczas wypadków komunikacyjnych. Co ciekawe, narażone są na nie nawet noworodki. Bardzo rzadko, ale zdarza się tak, że doznają one tego urazu po przejściu przez kanał rodny podczas porodu.
Diagnoza złamanej ręki
Aby potwierdzić to, że faktycznie doszło do złamania ręki, należy wykonać testy kliniczne, które pozwolą nam to ocenić. Najlepiej będzie widać to na zdjęciu RTG. Jeśli pomimo tego, lekarz ma wątpliwości, z jakim dokładniej rodzajem złamania mamy do czynienia, może zlecić także zrobienie tomografii komputerowej.
Ile czasu trwa leczenie złamania ręki?
Powrót do pełnej sprawności po złamaniu kości ręki przebiega w kilku etapach. Pierwszym z nich jest czas, kiedy towarzyszy nam stan zapalny oraz w miejscu urazu powstaje krwiak. Potem przechodzimy do gojenia się uszkodzonej ręki. Dopiero trzeci stanowi fazę naprawczą. Podczas niej odłamki kostne stopniowo się odbudowują. Ostatnim krokiem jest odtworzenie budowy kości.
Bardzo istotne jest to, żeby przez cały chodzić na rehabilitację po złamaniu ręki. Specjalista powinien dopasować do nas metody, które będą dla nas odpowiednie. Ćwiczenia mobilizujące mają na celu przywrócenie dawnej sprawności ręki w znacznie szybszym czasie.
To ile potrwa powrót do siebie, zależy od wielu czynników. Inaczej będzie wyglądać leczenie złamania ręki zamkniętego, a inaczej otwartego z przemieszczeniem. Jednak w większości przypadków lżejszych złamań zajmie to około 6 – 8 tygodni. Z kolei w gorszych scenariuszach, będą to miesiące. Jeśli interesuje Cię ten temat, przeczytaj nasz artykuł o tym, jak powinna wyglądać pierwsza pomoc przy skręceniach. W końcu nie zawsze podczas wypadków dochodzi do złamań.
